1971

Gerard Brackx volgt middelbare studies aan het O.L.V College in Oostende en wordt op jonge leeftijd verkoper in het garage- en autocarbedrijf van zijn toekomstige schoonvader. Hij verkoopt er niet alleen met groot enthousiasme het, thans verdwenen automerk, Borgward maar versiert er ook de knappe en levendige dochter, Diane (1934-2013). Zij huwen in 1955. Hij overtuigt zijn schoonvader om voor eigen rekening vanaf 1957 busreizen naar Oostenrijk, en later naar veel andere bestemmingen, in te leggen en treedt dikwijls op als gids en reisleider.

De klanten, vooral vrouwelijke, zijn weg van het kleine kwieke mannetje en hij incasseert zonder verpinken flinke bedragen aan drinkgeld terwijl hij wijselijk verzwijgt dat hij de schoonzoon van de baas en later zelf de baas is.

In 1958 krijgt hij de leiding over de afdeling reizen van het autocar- en vervoerbedrijf van zijn schoonvader en doopt het om tot Royal Tours. Omdat de vraag naar de bestemming Spanje steeds maar toeneemt, wordt vanaf 1962 massaal op deze bestemming gereden. Hij ontdekt er een onooglijk vissersdorpje maar met mooie stranden en een fantastisch microklimaat en richt voortaan al zijn energie op deze locatie en maakt er een topbestemming van: BENIDORM.

Nog voor het begrip was uitgevonden, past hij er verticale integratie toe want nadat hij in 1969 de Belroy Palace heeft geopend, controleert hij zowel het vervoer, het logies, de organisatie als de detailverkoop.

Gerard Brackx observeert het succes van Airtour en de opkomst van stadsgenoot en latere rivaal Rudolf Vanmoerkerke. Hij beseft dat een autocarbedrijf voor middel-lange afstandsreizen geen perspectief meer biedt en richt in 1971 zijn eigen touroperator (Jetair) op.

Eigenzinnig als hij is, zoekt hij andere wegen dan de toenmalige klassieke touroperators. Hij gaat direct naar de klant en gebruikt agressieve directe publiciteit in samenwerking met Roularta, uitgever van streekkranten, Knack en Trends. Hij heeft er goede connecties via zijn neef Pol Floré, die zelf familiebanden heeft met de voornaamste aandeelhouder van de Roularta groep (15). Brackx ziet snel zijn fout in en gooit het roer resoluut om, voortaan worden de reisagenten zijn beste vrienden. Zijn devies wordt: if you can not beat them, join them! Hij zal dit principe later, met groot financieel succes, ook bij TUI toepassen;

In september 1974 richt hij zijn eigen reis- en franchiseketen op, Royal Tours genaamd, die het handelsfonds reisagentschap van de pvba E. Provoost overneemt. Deze keten ontwikkelt zich later tot een franchisebedrijf waaruit heel wat reisbureaus voortspruiten (o.a. Flash Travel) en vormt de kern van het huidige TUI-center, de grootste reisketen van België (16).

Terwijl Brackx de relaties met de reisbureaus, nu in samenwerking met de recent opgericht VVR, verbetert, sticht hij in oktober 1977 Jettouring. In oktober 1985 zal het worden omgevormd tot Sunjets.

Na het faillissement van Airtour (1980) vinden Jetair en de VVR elkaar in hun strijd tegen de dominantie van Sunair. In dit kader leidt mijn advies om te investeren in informatica tot het door Jetair, met succes, gelanceerde zogenaamde viewdatasysteem.

Jetair is ook de enige touroperator die mij volgt bij de oprichting van de Geschillencommissie; en ook onze (mislukte) poging om Airtour 2000 over te nemen, brengt ons dichter bij elkaar. Enkel de omvorming van Jettouring tot de direct verkoper Sunjets vertroebelt onze relatie. Brackx heeft tegenover mij nooit zijn betrokkenheid bij Sunjets erkent.

Zelfs in gesprekken onder vier ogen beweert hij dat de eigenaars van Sunjets een zekeere Maurice Rose en Claude Perignon (17) zijn en dat Jetair enkel de logistieke ondersteuning levert. Evenzo zwijgt hij over het feit dat hij in maart 1986 de medeoprichter is van een andere gevaarlijke concurrent van zijn vrienden de reisagenten: Connections.

Ondertussen heeft ons bondgenootschap zich ontwikkeld tot een echte, later zou blijken geen hechte, vriendschap. Vooral na het overlijden van onze zoon, hebben mijn echtgenote en ikzelf grote steun aan Gerard en zijn echtgenote, Diane. Achter de harde, soms meedogenloze en een beetje achterbakse zakenman, schuilt immers een warme persoonlijkheid met een groot en genereus hart voor allen die hem lief zijn.

Hoe is daar een einde aan gekomen? Alles heeft te maken met het Garantiefonds! Brackx is er een groot voorstander van en ambieert het voorzitterschap. Eens en voor altijd wilt hij zijn rivaal, Vanmoerkerke – die hem in ABTO zo dikwijls heeft vernederd – de loef afsteken. Samen vinden wij onze man voor het Garantiefonds in de persoon van Baron Maurits Wollecamp (1927-1997), een figuur uit de West-Vlaamse CVP waar Gerard veel contacten heeft.

Maar anderen zijn niet zo gelukkig met zijn voorzitterschap Vanuit UPAV, waarmee de VVR sedert het aantreden van Jean-Philippe Cuvelier als voorzitter (1992) goede relaties heeft, wordt grote druk uitgeoefend om Brackx niet verder te steunen als voorzitter. Zelfs vanuit ABTO, die hem als haar vertegenwoordiger heeft aangeduid, komen signalen dat men liever iemand anders zou zien (18).

Brackx is inderdaad niet de meest geschikte voorzitter om uitgebreide raden van bestuur te leiden. Hij denkt en spreekt vrij chaotisch en kan moeilijk op een democratische overtuigende manier beslissingen laten nemen.

Ook binnen de raad van bestuur van de VVR geniet Brackx geen onverdeelde sympathie. Gevolg: ik maak de grootste fout uit mijn carrière; ik luister niet naar mijn hart, kies niet voor de vriendschap maar voor de twijfelachtige visie van anderen op wat zij zien of beweren te zien als de belangen van de sector. Ik probeer het aan Gerard duidelijk te maken: dat het niet persoonlijk is, dat ik er zelf niet achter sta, maar de beslissingen van mijn raad van bestuur moet volgen.

Maar er  zijn wonden geslagen, die zullen wel helen maar de pijnlijke littekens zullen altijd blijven, zeker na wat nog volgt. Inderdaad, in januari 1995 wordt Gerard opnieuw verkozen tot voorzitter van het Garantiefonds. Eén van zijn grootste tegenstanders, BTO stemt uiteindelijk toch voor hem.

Wat achter de schermen toen is gebeurd, is mij tot op heden niet duidelijk. Het einde van onze vriendschap komt er op 12 december 1995. Die dag moet het nieuw samengestelde technisch comité voor de reisbureaus bij Toerisme Vlaanderen een voorzitter kiezen. Kandidaten zijn Luc Glorieux en Antoon Van Eeckhout. Een ziekenwagen brengt mij naar Brussel, want ik ben doodziek en kan nauwelijks op mijn benen staan. Enkele dagen voordien is immers een hepatitis A besmetting vastgesteld, opgelopen in een restaurant in Thailand.

De eerste stemronde geeft 7 stemmen voor Glorieux, 7 voor mij  en 1 blanco. Een tweede geeft 8 stemmen voor Glorieux en 7 voor mij. Uit analyse van de stemming blijkt dat het waarschijnlijk Bart Brackx is die zijn blanco stem heeft gewijzigd in een stem tegen mij. Ik spreek zowel Bart als Gerard hierover aan maar beide weigeren dit te bevestigen of te ontkennen (19).

Ondertussen smeedt de familie Brackx nieuwe plannen. Enkele jaren voordien had ik hen verteld dat ik in 1989 was benaderd door André Deelen (20) om hem bij te staan bij de oprichting van Touropa Belgium, een dochtervennootschap van TUI.

Toen ik later bij Deelen informeerde wanneer men nu zou starten, deelde André mij mee dat TUI afzag van een eigen touroperator omdat zij de overname van een bestaande groep beoogden. Zowel Sunsnacks, Sunair als Jetair stonden op het verlanglijstje. Toen was Sunsnacks echter al overgenomen door Neckermann (later Thomas Cook).

Het ging dus tussen Jetair of Sunair. Gerard Brackx wist, beter dan wie ook, dat een overname van Sunair door TUI op termijn het einde van Jetair zou betekenen.Hij zou lokaal en internationaal worden vermorzeld tussen de twee Europese giganten.

Maar hij had wel een paar troeven in huis. Voor TUI was Jetair goedkoper dan Sunair; de structuur van de onderneming was eenvoudiger. Men sleepte bijv. geen verlieslatende luchtvaartmaatschappij en vakantiedorpen mee en had een eenvoudiger aandeelhouderstructuur.

In het grootste geheim verkoopt Brackx 35 % van zijn aan-delen aan TUI samen met het aankooprecht op de resterende. De hardnekkigheid waarmee Brackx eerst de betrokkenheid, later het bestaan van een overnameovereenkomst, ontkende is kenmerkend voor hem. Dezelfde strategie gebruikte hij trouwens met Sunjets.

Het pleit voor het strategisch inzicht van Brackx dat hij de volledige overname van zijn Jetairgroep kon uitstellen tot TUI bereid was het management van de Belgische TUI-filialen aan de tweede generatie Brackxen toe te vertrouwen. en vooral dat hij zijn huid zo duur heeft kunnen verkopen. Op 3 april 2001 werd bekend dat TUI de totaliteit van de aandelen van Jetair had verworven.

Een anekdote: op het verjaardagsfeest van Gerard Brackx op 21 maart 2001 was een delegatie van TUI aanwezig, deels uit sympathie maar vooral met een nauwelijks verholen opluchting dat de buit eindelijk binnen was. Zo kon Dr. Ralph Corsten, de toenmalige topman van TUI, zelfs bij zijn felicitaties het niet laten er op te wijzen, welke lastige partner de feesteling was (geweest).

Gerard Brackx kon terugblikken op een gevuld en vruchtbaar leven.

Afkomstig uit een onbemiddeld gezin werd hij één van de rijkste ondernemers uit de Belgische reiswereld. Samen met zijn echtgenote Diane en zijn kinderen vormde hij een hechte familie. Ik ben heel dankbaar voor onze vriendschap die onze professionele relaties ver oversteeg. Behalve in de crisis rond het Garantiefonds en het Technisch Comité hebben deze professionele contacten geen rol gespeeld.

Noch mijn reisbureau, noch de samenwerkingsverbanden waarbij ik was betrokken, noch de VVR hebben van Jetair of Brackx ooit maar één financiële faciliteit verkregen.

Onze vriendschap was belangrijker dan mogelijke commerciële discussies. De avonden die wij doorbrachten, zowel bij Diana en Gerard als bij ons zijn onvergetelijk en soms droom ik nog van zijn culinaire specialiteit: op de haard geroosterde (Spaanse) geitenboutjes, overgoten met de beste Cava.

Gerard Brackx was een groot zakenman maar was ook een merkwaardig mens. Ondanks zijn rijkdom heeft hij zijn afkomst, deze van de kleine hardwerkende middenstander, nooit verloochend. In feite is hij altijd een eenvoudig mens gebleven, zelfs toen hij zijn Ferrari kocht. In plaats van de knalrode topmachine, koos hij immers voor een onopvallende blauwe kleur! Soms reed hij met zijn grote Jaguar of Ferrari, kilometers om, teneinde toch maar bij het goedkoopste benzinestation te tanken. Dergelijk gedrag is mij, aangetrouwde Oost-Vlaming bij een West-Vlaamse ondernemersfamilie, niet vreemd.

De laatste jaren zijn voor Gerard heel moeilijk geweest. Niet alleen was er de gezondheidstoestand van hemzelf en zijn echtgenote, maar vooral het verlies van zijn dochter Annemie, heeft hem diep geraakt.

Alle tegenstellingen ten spijt, Gerard Brackx was een figuur die dankbaarheid en respect verdient van alle reisagenten en van eenieder die hem heeft gekend. Hij heeft alles gegeven voor zijn Jetair en zijn familie en zette zelden een stap terug. Toch was hij niet te beroerd om op een subtiele wijze te erkennen dat hij het soms mis had. Na een discussie schonk hij mij ooit een klein groen kikkertje in cristal laqué en voegde er aan toe dat het naar zijn beeld en gelijkenis was gemaakt.

Het was zijn manier om zich te verontschuldigen. Het beeldje staat in onze slaapkamer en ik zal het nog dikwijls in de gouden oogjes kijken en denken aan mijn vriend, Gerard.

Gerard Brackx overleed, ondanks zijn slepende ziekte te wijten aan herhaalde hersenbloedingen, vrij plots, in Oostende op 20 september 2011. Op zijn begrafenis vlogen twee Jetairfly toestellen laag over zijn geboortestad. Ik denk dat één ervan werd bestuurd door zijn kleinzoon Tom.

Een mooier afscheid was voor Gerard niet mogelijk.