1972

Inhoud

1972, Toerisme

De International Union of Official Travel Organisations (thans NWTO) meldt dat in 1971 172,239 miljoen toeristen wereldwijd 20,85 miljard $ uitgaven.

1972, Onderwijs

Het Hoger Rijksinstituut voor toerisme in Hasselt start een hogere toerisme opleiding.

1972, Allair

Stichting van All Air Arrangements (Allair) door de gebroeders Depuydt (1). De meeste reisagenten hebben geen benul (meer) wat Allair voor onze sector heeft betekend. De naam roept slechts vage herinneringen op en enkel de benaming All Seasons zegt hen (misschien) nog iets. De nieuwe eigenaar van Allair, Thomas Cook  nam immers vanaf 1994 afstand van de oorspronkelijke benaming en vandaag is het autovakantie programma zonder meer in het totaal assortiment opgenomen.  

De verdienste van Jan Depuydt (°1946) en zijn naaste mede-werker Jean-Pierre Wynsberghe (2) bestaat er in dat zij een activiteit die voor de meeste reisagenten, door haar arbeidsintensief karakter, marginaal was, omvormden tot een winstgevende bemiddelingsactiviteit.

Het succes van Allair was niet zozeer gebouwd op spetterende marketing maar op ernst, geduld en creativiteit. Jan Depuydt was trouwens niet echt een uitbundige figuur. Zijn achtergrond (3) leende zich daar trouwens niet toe: rechtenstudies gecombineerd met West-Vlaamse stuursheid, terughoudendheid en een bourgeois mentaliteit.

Deze eigenschappen kwamen ook tot uiting bij de overname van Allair door Neckermann in 1993. Ruim een jaar bleef de transactie verborgen en werd steevast ontkend. Ook het overnamebedrag is een goed bewaard geheim maar liep in de honderden miljoenen BEF. Het was in elk geval genoeg om Jan Depuydt vanaf zijn vijftigste toe te laten een rustig en comfortabel leven te leiden.

Insiders beweren dat zijn kunstverzameling (stillevens) een veelvoud vertegenwoordigt van het bedrag dat hij ooit voor zijn bedrijf heeft opgestreken.

1972, Wirtz / Sunsnacks

Wirtz Reizen, aandeelhouder van Airtour, start met een eigen afdeling touroperating: Sunsnacks. Het is bij die gelegenheid dat ik Christophe Wirtz voor het eerst ontmoet.

In tegenstelling tot wat sommigen denken heeft de familie Wirtz geen joodse roots. Zij komt oorspronkelijk uit Westfalen en streek ingevolge de godsdienstoorlogen in de XVIde eeuw neer in Antwerpen.

Christophe Wirtz

christophe wirtz

Christophe (op zijn Frans, zoals het hoort bij de Antwerpse bourgeoisie) wordt geboren te Antwerpen op 4 april 1927 als zoon van Emile (1896-1970) en Maria Hertogen, een dochter uit een artsenfamilie. Zijn echtgenote, Colette Coens komt uit een familie van verzekeringsmakelaars. Naast Christophe vinden ook zijn oudere broer Eugène (°1924) en zus Anne (1920-1998) een job in het ouderlijk bedrijf. Lucy (+2008) huwt met een diplomaat en Veronique studeert voor arts en vindt haar liefde in Engeland.

Wirtz volgt de Grieks-Latijnse humaniora in Antwerpen en Melle en trekt vervolgens naar het elitaire Institut de la Paix in Namen waar hij zijn kandidatuur wijsbegeerte haalt. Zijn perfecte tweetaligheid is het gevolg van deze opleiding.

Hij is geen slecht student maar zijn belangstelling gaat in de eerste plaats naar het zakendoen. Hij leert de stiel in München bij het Amtliches Bayrisches Reisebüro en in de Verenigde Staten. maar verdedigt ook het vaderland gedurende 21 maanden als sergeant bij de 12de Brigade in Duitsland.

Vanaf 1952 wordt hij de operations manager van het Reisbureau Wirtz met vestigingen op De Keyserlei in Antwerpen en Ravenstein in Brussel en lanceert er het ene project na het andere. Hij houdt de markt nauwkeurig in de gaten en op het einde van de jaren zestig stelt hij vast dat, door de toename van het aantal verkooppunten en de opkomst van de gedemocratiseerde touroperating (Sunair) de kers op de taart van het klassieke reisbureau flets wordt.

Tot verbazing en verontwaardiging van zijn vrienden bij Airtour, de toenmalige marktleider, waar hij niet alleen aandeelhouder en bestuurder maar ook één van de grootste verkopers is, wordt hij vanaf 1972 hun concurrent. Hiervoor gaat hij niet alleen een samenwerking aan met het TEA van Georges Gutelman (1938-2019) maar verkoopt in 1973 de meerderheid van zijn aandelen in Wirtz / Sunsnacks aan een financiële groep rond de Bank van Parijs en de Nederlanden.

Hij behoudt echter wel een blokkerings-minderheid en wordt aangesteld én tot algemeen directeur van het reisbedrijf en gedelegeerd bestuurder van de Groep T.

Onder impuls van Maurits Wollecamp (4) – toen lid van het directiecomité van de Bank van Parijs en de Nederlanden – die niet gelooft in de reissector, stoot Groep T in 1982 haar belangen in de sector af. Christophe moet dan ook, een deel van het geïncasseerde geld opnieuw investeren om zijn bedrijf terug te kopen. Maar geen nood, in 1989 staat Georges Gutelman klaar om hem een fortuin te betalen voor Wirtz Reizen en Sunsnacks.

Christophe heeft nooit verklaard waarom hij Sunsnacks en Wirtz Reizen aan TEA verkocht. Vermoedelijk had hij ontdekt dat, zelfs grote touroperators in kleine markten, sowieso ten prooi zouden vallen van internationale concerns en trok hij lessen uit de mislukte overname onderhandelingen met Kaufhof.

Verwonderlijk is toch dat hij niet door had hoe Gutelman werkelijk functioneerde en welke de financiële toestand van TEA in feite was. Kort na de overname wordt Wirtz immers zowel bij Wirtz Reizen als bij Sunsnacks buiten spel gezet. Hij blijkt daar geen probleem mee te hebben maar kijkt aandachtig toe. Bij het dreigend faillissement van Sunsnacks en later het effectief faillissement van Wirtz Reizen komt hij alleen maar naar voren als de eigenaar van het pand waar Wirtz Reizen gevestigd is. Maar dat buit hij dan ook ten volle uit: op de beste ligging van Antwerpen (De Keyserlei) zal alleen een reisbureau Wirtz aanwezig zijn en blijven.

In maart 1992 herrijzen Wirtz Reizen en Christophe, eerst onder de naam Wats, daarna onder de eigen naam. Christophe kan zijn kinderen vertellen dat er opnieuw een carrière voor hen open ligt in de reissector. Maar de teleurstelling is groot: noch Ignace of Mathieu en evenmin Christine, Benedicte, Jacqueline of Marie Catherine zien het in de Belgische reisbureaus nog zitten.

Alleen Ignace vliegt nog wat rond voor Continental Airlines en leidt een leuk leven in het zonnige Brazilië. Het is de boekhouder van het bedrijf (Patrick Sevenans) en een kaderlid (Simonne Van Riet) die het bedrijf overnemen.

De manier van zakendoen van Christophe Wirtz lag mij niet. Er zaten te veel kronkels in zijn geest en in zijn strategie, misschien zijn de Jezuïeten waar hij school liep daar niet vreemd aan. Als mens waardeerde ik hem uitermate.

Ondanks zijn bourgeois achtergrond, afstandelijk uiterlijk en gedrag was hij zeer sociaal voelend en had hij een groot hart voor, naar men zegt, vooral vrouwelijke en goed ogende, jonge mensen. Honderden professionelen hebben bij Wirtz Reizen, zonder enige terughoudendheid het klappen van de zweep geleerd. Ook mijn zoon zou door Christophe met open armen ontvangen zijn geweest. Maar enkele dagen vooraleer hij er als bediende in de ticketing afdeling zou beginnen, sloeg het noodlot toe.

Het was soms moeilijk een akkoord van Christophe Wirtz los te krijgen maar eens zijn woord gegeven hield hij er zich onder alle omstandigheden aan.

Ik heb dit vastgesteld tijdens de moeilijke onderhandelingen rond de federalisering van onze sector.

Het is de Belgicist Christophe Wirtz die er – weliswaar onder enige druk – voor gezorgd heeft dat er nu zowel een Vlaamse als een Franstalige volwaardige beroepsvereniging voor reisbureaus actief is.

Christophe was ver in de tachtig, maar men kon hem tot enkele jaren voor zijn overlijden vinden op De Keyserlei en minstens één maal per maand belde hij naar de VVR om van gedachten te wisselen over de toekomst van de reisagent. Alleen wanneer hij een lange vakantie doorbracht in zijn huis in Argentinië moesten wij hem missen.

Wij zullen zijn traditionele openingszin: Mijn naam is Christophe Wirtz erg missen. Christophe Wirtz overleed op 5 mei 2014 na een mislukte ingreep aan zijn hartklep waarvan zowel hij als zijn dokters het risico kenden.

1972, Hotels

Air France richt haar eigen hotelketen, Meridien, op. Zoals zoveel bedrijven die buiten hun core business stappen, loopt dit slecht af. Na een reeks eigenaarswissels behoort Meridien nu tot de Starwood groep.

Voetnoten

  1. Vooral Jan Depuydt was de drijvende kracht, zijn broer die piloot was, haakte als actieve bestuurder vrij snel af.
  2. Jean Pierre Wynsberghe (°1952) was voorbestemd om musicus te worden (hoboïst) maar een ongeval maakte daar een vroegtijdig einde aan. In 1972 kwam hij bij Sunair terecht en sedertdien was hij de onbetwiste specialist in autovakanties. Sedert 1984 bij Allair en na de overname van dit bedrijf in 1993 door Thomas Cook, bij deze laatste .
  3. De ouders van de gebroeders Depuydt waren eigenaars van de hemdenfabriek Loose & Depuydt in Torhout. (+) Mark en Paul Loose (later Escape) waren afkomstig van de Loose tak van dit bedrijf.
  4. Het is dezelfde Maurits Wollecamp (1927-1997) die later voorzitter van het directiecomité van het Garantiefonds zal worden.