1971

Gerard Brackx volgt middelbare studies aan het O.L.V College in Oostende en werd op jonge leeftijd verkoper in het garage- en autocarbedrijf van zijn toekomstige schoonvader, Emiel Provoost (1899-1976). Hij verkocht er niet alleen met groot enthousiasme het, thans verdwenen automerk, Borgward maar versierde er ook de knappe en levendige dochter, Diane (1934-2013). Zij huwden in 1955. 

Hij overtuigde zijn schoonvader om voor eigen rekening vanaf 1957 busreizen naar Oostenrijk, en later naar andere bestemmingen, in te leggen en trad dikwijls op als gids en reisleider. De vrouwelijke klanten waren weg van het kleine kwieke mannetje en hij incasseerde zonder verpinken flinke bedragen aan drinkgeld terwijl hij wijselijk verzweeg dat hij de schoonzoon van de baas en later zelf de baas was.

In 1958 kreeg hij de leiding over de afdeling reizen van het autocar- en vervoerbedrijf van zijn schoonvader en doopte het om tot Royal Tours. Omdat de vraag naar de bestemming Spanje steeds maar toenam, werd vanaf 1962 massaal op deze bestemming gereden. Hij ontdekte er een onooglijk vissersdorpje maar met mooie stranden en een fantastisch microklimaat en richtte voortaan al zijn energie op deze locatie en maakte er een topbestemming van: BENIDORM.

Nog voor het begrip was uitgevonden, paste hij er verticale integratie toe want nadat hij in 1969 de Belroy Palace opende, controleerde hij zowel het vervoer, het logies, de organisatie als de detailverkoop.

Gerard Brackx zag het succes van Airtour en de opkomst van stadsgenoot en latere rivaal Rudolf Vanmoerkerke (1924-2014). Hij besefte dat een autocarbedrijf voor middellange afstandsreizen geen perspectief meer bood en richtte in 1971 zijn eigen touroperator (Jetair) op.

Eigenzinnig als hij was, zocht hij andere wegen dan de toenmalige klassieke touroperators. Hij ging direct naar de klant en gebruikte agressieve directe promotiet in samenwerking met Roularta, uitgever van streekkranten, Knack en Trends. Hij had er goede connecties via zijn neef Pol Floré (1939-2014), die zelf familiebanden had met de voornaamste aandeelhouder van de Roularta groep (zie nota 15). Brackx zag  echter snel zijn fout in en gooide het roer resoluut om. Voortaan werden de reisagenten zijn beste vrienden. Zijn devies luidde: if you can not beat them, join them! Hij zou dit principe later, met groot financieel succes, ook bij TUI toepassen;

In september 1974 richtte hij zijn eigen reis- en franchiseketen op, Royal Tours genaamd, die het handelsfonds reisagentschap van de pvba E. Provoost overnam. Deze keten ontwikkelde zich later tot een franchisebedrijf waaruit heel wat reisbureaus voortspruiten (o.a. Flash Travel) en vormde de kern van het huidige TUI-center, de grootste reisketen van België (zie nota 16).

Terwijl Brackx de relaties met de reisbureaus, nu in samenwerking met de recent opgericht VVR, verbeterde, stichtte hij in oktober 1977 Jettouring. In oktober 1985 zoul het worden omgevormd tot Sunjets.

Na het faillissement van Airtour (1980) vonden Jetair en de VVR elkaar in hun strijd tegen de dominantie van Sunair. In dit kader leidde mijn advies om te investeren in informatica tot het, door Jetair, met succes, gelanceerde zogenaamde viewdatasysteem.

Jetair was ook de enige touroperator die mij volgde bij de oprichting van de Geschillencommissie; en ook onze (mislukte) poging om Airtour 2000 over te nemen, bracht ons dichter bij elkaar. Enkel de omvorming van Jettouring tot de direct verkoper Sunjets vertroebelde onze relatie. Brackx heeft tegenover mij nooit zijn betrokkenheid bij Sunjets erkend.

Zelfs in gesprekken onder vier ogen beweerde hij dat de eigenaars van Sunjets een zekere Maurice Rose en Claude Perignon (1952-2015,  (zie nota 17) waren en dat Jetair enkel de logistieke ondersteuning leverde. Evenzo zweeg  hij over het feit dat hij in maart 1986 de medeoprichter was van een andere gevaarlijke concurrent van zijn vrienden de reisagenten: Connections.

Ondertussen had ons bondgenootschap zich ontwikkeld tot een echte, later zou blijken geen hechte, vriendschap. Vooral na het overlijden van onze zoon, hadden mijn echtgenote en ikzelf grote steun aan Gerard en zijn echtgenote, Diane. Achter de harde, soms meedogenloze en een beetje achterbakse zakenman, schuilde immers een warme persoonlijkheid met een groot en genereus hart voor allen die hem lief waren.

Hoe kwam daar een einde aan? Alles had te maken met het Garantiefonds! Brackx was er een groot voorstander van en ambieerde het voorzitterschap. Eens en voor altijd wilde hij zijn rivaal, Vanmoerkerke – die hem in ABTO zo dikwijls vernederde – de loef afsteken. Samen vonden wij onze man voor het Garantiefonds in de persoon van Baron Maurits Wollecamp (1927-1997), een figuur uit de West-Vlaamse CVP waar Gerard veel contacten heeft.

Maar anderenwaren niet gelukkig met zijn voorzitterschap Vanuit UPAV, waarmee de VVR sedert het aantreden van Jean-Philippe Cuvelier (°1957) als voorzitter (1992) goede relaties had, werd grote druk uitgeoefend om Brackx niet verder te steunen als voorzitter. Zelfs vanuit ABTO, die hem als haar vertegenwoordiger had aangeduid, kwamen signalen dat men liever iemand anders zou zien (zie nota 18).

Brackx was inderdaad niet de meest geschikte voorzitter om uitgebreide raden van bestuur te leiden. Hij dacht en sprak vrij chaotisch en kon moeilijk op een democratische overtuigende manier beslissingen laten nemen.

Ook binnen de raad van bestuur van de VVR genoot Brackx geen onverdeelde sympathie. Gevolg: ik maakte de grootste fout uit mijn carrière; ik luisterde niet naar mijn hart, koos niet voor de vriendschap maar voor de twijfelachtige visie van anderen op wat zij zagen of beweerden te zien als de belangen van de sector. Ik probeerde het Gerard duidelijk te maken: dat het niet persoonlijk was, dat ik er zelf niet achter stond, maar de beslissingen van mijn raad van bestuur moest volgen.

Maar er  waren wonden geslagen, die heelden maar de pijnlijke littekens zijn altiojd gebleven, zeker na wat nog zou volgen. Inderdaad, in januari 1995 werd Gerard opnieuw verkozen tot voorzitter van het Garantiefonds. 

Het einde van onze vriendschap komt er op 12 december 1995. Die dag moet het nieuw samengestelde technisch comité voor de reisbureaus bij Toerisme Vlaanderen een voorzitter kiezen. Kandidaten waren Luc Glorieux (°1942, BAAV) en Antoon Van Eeckhout. Een ziekenwagen bracht mij naar Brussel, want ik was doodziek en kon nauwelijks op mijn benen staan. Enkele dagen voordien was immers een hepatitis A besmetting vastgesteld, opgelopen in een restaurant in Thailand.

De eerste stemronde gaf 7 stemmen voor Glorieux, 7 voor mij  en 1 blanco. Een tweede gaf 8 stemmen voor Glorieux en 7 voor mij. Uit analyse van de stemming bleek dat het waarschijnlijk Bart Brackx (°1962) was die zijn blanco stem had gewijzigd in een stem tegen mij. Ik sprak zowel Bart als Gerard hierover aan maar beide weigeren dit te bevestigen of te ontkennen (zie nota 19).

Ondertussen smeedde de familie Brackx nieuwe plannen. Enkele jaren voordien had ik hen verteld dat ik in 1989 was benaderd door André Deelen (1944-1996,   (zie nota 20) om hem bij te staan bij de oprichting van Touropa Belgium, een dochter-vennootschap van TUI.

Toen ik later bij Deelen informeerde wanneer men nu zou starten, deelde hij mij mee dat TUI afzag van een eigen touroperator omdat zij de overname van een bestaande groep beoogden. Zowel Sunsnacks, Sunair als Jetair stonden op het verlanglijstje. Toen was Sunsnacks echter al overgenomen door Neckermann (later Thomas Cook).

Het ging dus tussen Jetair of Sunair. Gerard Brackx wist, beter dan wie ook, dat een overname van Sunair door TUI op termijn het einde van Jetair zou betekenen.Hij zou lokaal en internationaal worden vermorzeld tussen de twee Europese giganten.

Maar hij had wel een paar troeven in huis. Voor TUI was Jetair goedkoper dan Sunair; de structuur van de onderneming was eenvoudiger. Men sleepte bijv. geen verlies-latende luchtvaartmaatschappij en vakantiedorpen mee en had een eenvoudiger aandeelhouderstructuur.

In het grootste geheim verkocht Brackx 35 % van zijn aandelen aan TUI samen met het aankooprecht op de resterende. De hardnekkigheid waarmee Brackx eerst de betrokkenheid, later het bestaan van een overnameovereenkomst, ontkende was kenmerkend voor hem. Dezelfde strategie gebruikte hij trouwens met Sunjets.

Het pleitte voor het strategisch inzicht van Brackx dat hij de volledige overname van zijn Jetairgroep kon uitstellen tot TUI bereid was het management van de Belgische TUI-filialen aan de tweede generatie Brackxen toe te vertrouwen. en vooral dat hij zijn huid zo duur verkocht. Op 3 april 2001 werd bekend dat TUI de totaliteit van de aandelen van Jetair had verworven.

Een anekdote: op het verjaardagsfeest van Gerard Brackx op 21 maart 2001 was een delegatie van TUI aanwezig, deels uit sympathie maar vooral met een nauwelijks verholen opluchting dat de buit eindelijk binnen was. Zo kon Dr. Ralph Corsten (1942-2025) , de toenmalige topman van TUI, zelfs bij zijn felicitaties het niet laten er op te wijzen, welke lastige partner de feesteling was (geweest).

Gerard Brackx kon terugblikken op een gevuld en vruchtbaar leven. Afkomstig uit een onbemiddeld gezin werd hij één van de rijkste ondernemers uit de Belgische reiswereld. Samen met zijn echtgenote Diane en zijn kinderen vormde hij een hechte familie. Ik ben heel dankbaar voor onze vriendschap die onze professionele relaties ver oversteeg. Behalve in de crisis rond het Garantiefonds en het Technisch Comité hebben deze professionele contacten geen rol gespeeld. Noch mijn reisbureau, noch de samenwerkingsverbanden waarbij ik was betrokken, noch de VVR hebben van Jetair of Brackx ooit maar één financiële faciliteit verkregen.

Onze vriendschap was belangrijker dan mogelijke commerciële discussies. De avonden die wij doorbrachten, zowel bij Diana en Gerard als bij ons zijn onvergetelijk en soms droom ik nog van zijn culinaire specialiteit: op de haard geroosterde (Spaanse) geitenboutjes, ’s morgens gekocht op de markt van Benidorm en ’s namiddags overgevlogen met een Jetair toestel. overgoten – niet een champagne – maar met de allerbeste Cava.

Gerard Brackx was een groot zakenman maar was ook een merkwaardig mens. Ondanks zijn rijkdom verloochende hij zijn afkomst, deze van de kleine hardwerkende middenstander, nooit. In feite bleef hij een eenvoudig mens, zelfs toen hij zijn Ferrari kreeg van zijn kinderen. In plaats van de knalrode topmachine, koos hij immers voor een onopvallende blauwe kleur! Soms reed hij met zijn grote Jaguar of Ferrari, kilometers om, teneinde toch maar bij het goedkoopste benzinestation te tanken.

De laatste jaren zijn voor Gerard heel moeilijk geweest. Niet alleen was er de gezondheidstoestand van hemzelf en zijn echtgenote, maar vooral het verlies van zijn dochter Annemie  , raakte hem diep.

Alle tegenstellingen ten spijt, Gerard Brackx was een figuur die dankbaarheid en respect verdient van alle reisagenten en van eenieder die hem kende. Hij gaf alles voor zijn Jetair en zijn familie en zette zelden een stap terug. Toch was hij niet te beroerd om op een subtiele wijze te erkennen dat hij het soms mis had. Na een discussie schonk hij mij ooit een klein groen kikkertje in cristal laqué en voegde er aan toe dat het naar zijn beeld en gelijkenis was gemaakt. Het was zijn manier om zich te verontschuldigen. Het beeldje staat in onze slaapkamer en ik zal het nog dikwijls in de gouden oogjes kijken en denken aan mijn vriend, Gerard.

Gerard Brackx overleed, ondanks zijn slepende ziekte te wijten aan herhaalde hersenbloedingen, vrij plots, in Oostende op 20 september 2011. Op zijn begrafenis vlogen twee Jetairfly toestellen laag over zijn geboortestad. Eén ervan werd bestuurd door zijn kleinzoon Thomas. Een mooier afscheid was voor Gerard niet mogelijk.