1972

1972, Onderwijs

Het Hoger Rijksinstituut voor toerisme in Hasselt startte een hogere toerisme opleiding.

1972, 1 augustus, Allair

Stichting van All Air Arrangements (Allair) door de gebroeders Depuydt (zie nota 3). De meeste reisagenten hebben geen benul (meer) wat Allair voor onze sector heeft betekend. De naam roept slechts vage herinneringen op en enkel de benaming All Seasons zegt hen (misschien) nog iets. De overnemer van Allair, Thomas Cook,  nam immers vanaf 1994 afstand van de oorspronkelijke benaming.  

De verdienste van Jan Depuydt (°1946) en zijn naaste medewerker Jean-Pierre Wynsberghe (°1952,  zie nota 4) bestond er in dat zij een activiteit die voor de meeste reisagenten, door haar arbeidsintensief karakter, marginaal was, omvormden tot een winstgevende bemiddelingsactiviteit.

Het succes van Allair was niet zozeer gebouwd op spetterende marketing maar op ernst, geduld en creativiteit. Jan Depuydt  was trouwens niet echt een uitbundige figuur. Zijn achtergrond (zie nota 5) leende zich daar trouwens niet toe: rechtenstudies gecombineerd met West-Vlaamse stuursheid, terughoudendheid en een bourgeois mentaliteit.

Deze eigenschappen kwamen ook tot uiting bij de overname van Allair door Neckermann in 1993. Ruim een jaar bleef de transactie verborgen en werd steevast ontkend. Ook het overnamebedrag was een goed bewaard geheim maar liep in de honderden miljoenen BEF. Het was in elk geval genoeg om Jan Depuydt vanaf zijn vijftigste toe te laten een rustig en comfortabel leven te leiden. Insiders beweren dat zijn kunstverzameling (stillevens) een veelvoud vertegenwoordigt van het bedrag dat hij ooit voor zijn bedrijf heeft opgestreken.

1972, Wirtz / Sunsnacks

De familie Wirtz (zie nota 1) , aandeelhouder van Airtour, startte met een eigen afdeling touroperating: Sunsnacks. 

Christophe Wirtz

christophe wirtz

Christophe (op zijn Frans, zoals het hoort bij de Antwerpse bourgeoisie) werd geboren te Antwerpen op 4 april 1927 als zoon van Emile (1896-1970) en Maria Hertogen (1894-1976) , een dochter uit een artsenfamilie. Zijn echtgenote, Colette Coens (1932-2020) kwam uit een familie van verzekeringsmakelaars. Naast Christophe vonden ook zijn oudere broer Eugène (1924-2014) en zus Anne (1920-1998) een job in het ouderlijk bedrijf. Lucy (1921-2008) huwde met een diplomaat en Veronique (1923-1970) studeerde voor arts en vond de liefde in Engeland.

Wirtz volgde de Grieks-Latijnse humaniora in Antwerpen en Melle en trekt vervolgens naar het elitaire Institut de la Paix in Namen waar hij zijn kandidatuur wijsbegeerte haalde. Zijn perfecte tweetaligheid was het gevolg van deze opleiding.

Hij was geen slecht student maar zijn belangstelling ging in de eerste plaats naar het zakendoen. Hij leerde de stiel in München bij het Amtliches Bayrisches Reisebüro en in de Verenigde Staten. maar verdedigde ook het vaderland gedurende 21 maanden als sergeant bij de 12de Brigade in Duitsland.

Vanaf 1952 werd hij de operations manager van het Reisbureau Wirtz met vestigingen op De Keyserlei in Antwerpen en Ravenstein in Brussel en lanceerde er het ene project na het andere. Hij hield de markt nauwkeurig in de gaten en op het einde van de jaren zestig stelde hij vast dat, door de toename van het aantal verkooppunten en de opkomst van de gedemocratiseerde touroperating (Sunair) de kers op de taart van het klassieke reisbureau nogal flets werd.

Tot verbazing en verontwaardiging van zijn vrienden bij Airtour, de toenmalige marktleider, waar hij niet alleen aandeelhouder en bestuurder maar ook één van de grootste verkopers was, werd hij vanaf 1972 hun concurrent. Hiervoor ging hij niet alleen een samenwerking aan met het TEA van Georges Gutelman (1938-2019) maar verkocht in 1973 de meerderheid van zijn aandelen in Wirtz/Sunsnacks aan een financiële groep rond de Bank van Parijs en de Nederlanden.

Hij behield echter wel een blokkerings-minderheid en werd aangesteld én tot algemeen directeur van het reisbedrijf en gedelegeerd bestuurder van de Groep T.

Onder impuls van Maurits Wollecamp (1927-1997, zie nota 2) – toen lid van het directiecomité van de Bank van Parijs en de Nederlanden – die niet gelooft in de reissector, stootte Groep T in 1982 haar belangen in de sector af. Christophe moest dan ook, een deel van het geïncasseerde geld opnieuw investeren om zijn bedrijf terug te kopen. Maar geen nood, in 1989 stond Georges Gutelman (1938-2019) klaar om hem een fortuin te betalen voor Wirtz Reizen en Sunsnacks.

Christophe heeft nooit een verklaring gegeven waarom hij Sunsnacks en Wirtz Reizen aan TEA verkocht. Vermoedelijk had hij ontdekt dat, zelfs grote touroperators in kleine markten, sowieso ten prooi zouden vallen van internationale concerns en trok hij lessen uit de mislukte overname met Kaufhof.

Verwonderlijk was dat hij niet door had hoe Gutelman werkelijk functioneerde en welke de financiële toestand van TEA in feite was. Kort na de overname werd Wirtz immers zowel bij Wirtz Reizen als bij Sunsnacks buiten spel gezet. Hij bleek daar geen probleem mee te hebben maar keek aandachtig toe. Bij het dreigend faillissement van Sunsnacks en later het effectief faillissement van Wirtz Reizen kwam hij alleen maar tussen als de eigenaar van het pand waar Wirtz Reizen gevestigd was. Maar dat buitte hij dan ook ten volle uit: op de beste ligging van Antwerpen (De Keyserlei) zou een reisbureau Wirtz aanwezig zijn en blijven.

In maart 1992 herrezen Wirtz Reizen en Christophe, eerst onder de naam Wats, daarna onder de eigen naam. Christophe kon zijn kinderen melden dat er opnieuw een carrière voor hen open lag in de reissector. Maar de teleurstelling was groot: noch Ignace of Mathieu en evenmin Christine, Benedicte, Jacqueline of Marie Catherine zagen het in de Belgische reisbureaus nog zitten.

Alleen Ignace vloog nog wat rond voor Continental Airlines en leidde een leuk leven in het zonnige Brazilië. Het was de boekhouder van het bedrijf (Patrick Sevenans ) en een kaderlid (Simonne Van Riet) die het bedrijf overnemen.

De manier van zakendoen van Christophe Wirtz lag mij niet. Er zaten te veel kronkels in zijn geest en in zijn strategie, misschien waren de Jezuïeten waar hij school liep daar niet vreemd aan. Als mens waardeerde ik hem uitermate.

Ondanks zijn bourgeois achtergrond, afstandelijk uiterlijk en gedrag was hij zeer sociaal voelend en had hij een groot hart voor, naar men zegt, vooral vrouwelijke en goed ogende, jonge mensen. Honderden professionelen hebben bij Wirtz Reizen, zonder enige terughoudendheid het klappen van de zweep geleerd. Ook mijn zoon zou door Christophe met open armen ontvangen zijn geweest. Maar enkele dagen vooraleer hij er als bediende in de ticketing afdeling zou beginnen, sloeg het noodlot toe.

Het was soms moeilijk een akkoord van Christophe Wirtz los te krijgen maar eens zijn woord gegeven hield hij er zich onder alle omstandigheden aan.

Ik heb dit vastgesteld tijdens de moeilijke onderhandelingen rond de federalisering van onze sector.

Het is de Belgicist Christophe Wirtz die er – weliswaar onder enige druk – voor gezorgd heeft dat er nu zowel een Vlaamse als een Franstalige volwaardige beroepsvereniging voor reisbureaus actief is.

Christophe was ver in de tachtig, maar men kon hem tot enkele jaren voor zijn overlijden vinden op De Keyserlei en minstens één maal per maand belde hij naar de VVR om van gedachten te wisselen over de toekomst van de reisagent. Alleen wanneer hij een lange vakantie doorbracht in zijn huis in Argentinië moesten wij hem missen.

Zijn introductie aan de telefoon was steevast: Mijn naam is Christophe Wirtz. Christophe Wirtz overleed op 5 mei 2014 na een mislukte ingreep aan zijn hartklep waarvan zowel hij als zijn dokters het risico kenden. 

1972, Hotels

Air France richt haar eigen hotelketen, Meridien, op. Zoals zoveel bedrijven die buiten hun core business stappen, liep dit slecht af. Na een reeks eigenaarswissels behoort Meridien nu tot de Marriott groep.

1972, 31 december, Toerisme

De International Union of Official Travel Organisations noteerde dat in 1972 181,851 miljoen toeristen wereldwijd 24,621 miljard $ uitgaven.

Voetnoten

  1. In tegenstelling tot wat sommigen denken heeft de familie Wirtz geen Joodse roots. Zij kwam uit Westalen en streek ten gevolge van de godsdienstoorlogen in de XVIde eeuw neer in Antwerpen.
  2. Het is de dezelfde >Maurits Wollecamp (1927-1997) die later voorzitter van het directiecomité van het Garantiefonds werd.
  3. Vooral Jan Depuydt (°1946) was de drijvende kracht, zijn broer die piloot was, haakte als actieve bestuurder  af.
  4. Jean Pierre Wynsberghe (°1952) was voorbestemd om musicus te worden (hoboïst) maar een ongeval maakte daar een vroegtijdig einde aan. In 1972 kwam hij bij Sunair terecht en sedertdien was hij de onbetwiste specialist in autovakanties. Vanaf 1984 bij Allair en na de overname van dit bedrijf in 1993 door Thomas Cook, bij deze laatste .
  5. De ouders van de gebroeders Depuydt waren eigenaars van de hemdenfabriek Loose & Depuydt in Torhout. Mark (1949-2010) en Paul Loose (°1951), later Escape, waren afkomstig van de Loose tak van dit bedrijf.